Sai lầm khi hoãn tiêm vaccine AstraZeneca tại châu Âu

Chỉ một số ít nước ở châu lục này vẫn tiếp tục sử dụng vaccine AstraZeneca, bao gồm Anh, nơi hơn 11 triệu liều đã được tiêm và dữ liệu thực tế cho thấy vaccine đang giảm tỷ lệ lây nhiễm và nhập viện.

Chính phủ yêu cầu tiêm Vaccine

Hành động của các chính phủ châu Âu khiến không ít chuyên gia ngạc nhiên và gây không ít hoài nghi; trong số những người đã tiêm hoặc đang xếp hàng chờ được tiêm vaccine. Các chuyên gia y tế quốc tế phần lớn nhất trí rằng các trường hợp đông máu được báo cáo là rất hiếm và không cao hơn tỷ lệ biến chứng chung, trong khi vaccine AstraZeneca đã được chứng minh có hiệu quả rõ rệt giúp làm giảm các ca nhiễm Covid-19.

“Tôi không nhìn thấy lý do khiến các nước ngừng tiêm vaccine AstraZeneca. Tôi thực sự không hiểu”, Michael Head, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Y tế Toàn cầu thuộc Đại học Southampton, Anh, nói với CNN. “Những vaccine này giúp bảo vệ chúng ta khỏi một virus gây ra đại dịch. Việc triển khai tiêm chủng là cấp bách”, ông cho biết thêm. “Vậy nên, ngừng chiến dịch tiêm vaccine ở thời điểm hiện tại; mà không có lý do hợp lý là một bước đi tồi”.

Châu Âu đã thể hiện lập trường không đồng nhất với vaccine AstraZeneca; kể từ khi nó được phê duyệt sử dụng trong EU hồi cuối tháng một. Trong vài tuần sau đó, nhiều quốc gia châu Âu giận dữ chỉ trích công ty; vì không cung cấp đủ số lượng vaccine như đã cam kết; bày tỏ hoài nghi về tác dụng của nó đối với người cao tuổi; ngăn xuất khẩu các lô vaccine khỏi lục địa; và giờ đây dừng triển khai vaccine do lo ngại về hiện tượng đông máu.

Các nước tuyên bố

“Vaccine AstraZeneca dường như có gì đó trông giống một quả bóng chính trị; vì lý do gì thì tôi không biết”, Head nhận xét. “Về mặt khoa học, nó an toàn, hiệu quả và là loại vaccine rất tốt”.

Tranh cãi mới nhất liên quan đến vaccine AstraZeneca bùng phát hồi tuần trước; khi Đan Mạch tuyên bố hoãn tiêm vaccine trong hai tuần; viện dẫn các báo cáo cho thấy hiện tượng hình thành cục máu đông ở những người được tiêm. Trong đó có một trường hợp tử vong. Na Uy nhanh chóng làm theo; dẫn chứng ba trường hợp tương tự, gồm một ca tử vong. Những trường hợp biến chứng trên chưa được xác nhận liên quan đến vaccine.

Đến nay, gần như toàn bộ Tây Âu đã ngừng tiêm vaccine AstraZeneca; nhưng các nước vẫn nhắc nhở người dân rằng những quyết định được đưa ra; dựa trên cơ sở thận trọng trong lúc chờ Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) đánh giá.

Cuộc họp của WTO

EMA sẽ họp về vấn đề này vào ngày 18/3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang phân tích các báo cáo. Tuy nhiên, cả hai cơ quan này đều nói rằng; chưa có bằng chứng về mối liên hệ giữa vaccine và việc hình thành cục máu đông. EMA còn lưu ý lợi ích của vaccine vượt trội hơn so với những rủi ro nó có thể mang lại.

Tại Đan Mạch, một ca tử vong sau khi tiêm lập tức làm dấy lên làn sóng nghi ngại vaccine. Sau khi tiêm khoảng 1,7 triệu liều vaccine AstraZeneca, Đức mới chỉ phát hiện 7 trường hợp đông máu, Dirk Brockmann, nhà dịch tễ học tại Viện Robert Koch, hôm 15/3 cho hay.

Cơ quan Dược phẩm Na Uy cho biết ba bệnh nhân đã nhập viện vì số lượng tiểu cầu thấp, xuất hiện cục máu đông trong tĩnh mạch và chảy máu. Triệu chứng trên không xuất hiện ở những người khác đã tiêm vaccine.

Một phòng thí nghiệm ở Hà Lan đã nhận được 10 báo cáo về hiện tượng đông máu sau khi tiêm vaccine.

Dù vậy, số lượng những trường hợp biến chứng trên chưa đủ lớn để khiến giới chuyên gia y tế thấy lo ngại.

Tuần trước, Hiệp hội Quốc tế về Huyết khối và Rối loạn đông máu (ISTH) khuyến cáo tất cả người trưởng thành đủ điều kiện vẫn nên tiêm vaccine Covid-19.

Các chuyên gia phân tích

Chứng đông máu, hoặc huyết khối, xảy ra vì nhiều lý do và hiện tượng huyết khối tĩnh mạnh là tương đối phổ biến; cứ 1.000 người lại có một đến hai người bị, ông giải thích. Nguy cơ huyết khối còn tăng lên theo độ tuổi và mức độ rủi ro còn phụ thuộc vào một số bệnh lý tiềm ẩn khác. Vậy nên, việc vài trường hợp đông máu xảy ra ở người tiêm vaccine không phải điều quá gây ngạc nhiên.

“Khi bạn bắt đầu tiêm chủng cho hàng triệu người, những chuyện như vậy là không thể tránh khỏi”, Gibbins nói. “Nhưng nó không chứng minh mối quan hệ nhân quả, nó không chứng minh rằng vaccine là nguyên nhân”.

“Từ những gì chúng tôi đã thấy ở hàng triệu liều vaccine AstraZeneca; các tác dụng phụ nghiêm trọng thực sự chỉ là một phần một triệu”, Head; chuyên gia từ Đại học Southampton, bình luận.

Quyết định tiêm Vaccine

Nhưng Gibbins lưu ý những trường hợp đông máu não ở Đức là rất đáng chú ý. “Huyết khối tĩnh mạch xoang sọ (CVST) là loại huyết khối hiếm gặp; một triệu người chỉ có 5 người bị”, ông cho hay; những thông tin cụ thể liên quan đến các trường hợp này hiện chưa rõ ràng.

Paul Hunter, giáo sư y khoa tại Đại học Đông Anglia, Anh; đồng ý rằng hiệp hội cần điều tra kỹ lưỡng, song nhấn mạnh nguy cơ tử vong; vì Covid-19 về cơ bản cao hơn so với CVST.

Mặt khác, theo Head, đa phần nhóm dân số được tiêm vaccine AstraZeneca đến nay; đều là những người có nguy cơ cao bị huyết khối.

“Những người đã được tiêm, đặc biệt ở châu Âu; nơi việc triển khai tiêm chủng vẫn còn ở giai đoạn đầu; chủ yếu là người cao tuổi và dễ bị tổn thương về mặt lâm sàng. Đây cũng là nhóm người có tỷ lệ mắc chứng huyết khối cao”, ông nói.

Kết luận

Điều quan trọng là bản thân Covid-19 cũng gây ra hiện tượng huyết khối. “Một điều chúng tôi chắc chắn là những người nhiễm Covid-19; đặc biệt là bệnh nhân nhập viện, mang theo nguy cơ đông máu đáng kể”; Gibbins cho hay. “Rủi ro lớn nhất đặt ra là khi ta ngừng tiêm vaccine. Số người nhiễm Covid-19 sẽ gia tăng, qua đó tăng nguy cơ họ bị huyết khối”, ông nói thêm.

Trên đây là những sai lầm mà châu Âu hoãn việc tiêm Vaccine Covid 19.

Nguồn: vietnamexpress.net